Η πρόσφατη ετήσια έρευνα καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ, με δείγμα 2.400 ατόμων από όλη τη χώρα, αναδεικνύει τις σημαντικές και βαθιές αλλαγές από τις οποίες διέρχεται ο Έλληνας καταναλωτής καταγράφοντας τις αντιλήψεις του σε σημαντικά θέματα, γύρω από τις αγορές και τον λόγο επίσκεψης στα σουπερμάρκετ.
Τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση έχει αλλάξει σημαντικά την αγοραστική συμπεριφορά του Έλληνα καταναλωτή. Συχνά γίνεται αναφορά στην ένταση των προσφορών, τη χρήση λίστας, τη σύγκριση τιμών και λοιπές συνήθειες που έχει υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό ο καταναλωτής, χωρίς όμως να συνδυάζονται αυτά τα ευρήματα με το πώς επηρεάζουν βασικές παραμέτρους της αγοραστικής συμπεριφοράς, όπως η συμπεριφορά επισκέψεων. Για παράδειγμα, η αύξηση και ένταση των προσφορών, εκτός από την σημαντική εξοικονόμηση που προσφέρει στον καταναλωτή συγχρόνως τον ωθεί να γίνει πιο κινητικός, να επισκεφθεί πιο συχνά και περισσότερα καταστήματα για να βρει προσφορές και ανταγωνιστικές τιμές, όπως συζητείται παρακάτω. Επιπλέον οι αγορές γίνονται πιο έξυπνες και στοχευμένες, περισσότερες σε αριθμό και με μικρότερο αριθμό προϊόντων ανά επίσκεψη.
Όσον αφορά τις συνολικές επισκέψεις στα διάφορα κανάλια πώλησης τροφίμων, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ (σχήμα 2), η τυπική εβδομαδιαία συνήθεια στην αγορά τροφίμων, περιλαμβάνει πλέον από 3 έως 5 επισκέψεις στο σουπερμάρκετ (4.0 Μ.Ο.), 4 έως 7 φορές επίσκεψη σε κάποιο φούρνο (4.4 Μ.Ο.), 1 φορά επίσκεψη στη λαϊκή αγορά (1.5 Μ.Ο.) και ίσως 2 φορές ακόμα σε κάποιο εξειδικευμένο κατάστημα πώλησης (π.χ. οπωροπωλείο, κρεοπωλείο, ιχθυοπωλείο ή Μίνι Μάρκετ/Περίπτερο). Σημειώνεται ότι αυτή είναι η μέση τυπική συμπεριφορά, καθώς υπάρχουν και αρκετά πιο κινητικοί καταναλωτές.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το σουπερμάρκετ είναι το σημείο πώλησης το οποίο επισκέπτεται τουλάχιστον μία φορά εβδομαδιαίως το 99% των καταναλωτών, ενώ υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό καταναλωτών, σχεδόν 25% (1 στους 4), που μπορεί να επισκεφθεί κατάστημα σουπερμάρκετ και δύο φορές μέσα στην ίδια ημέρα (σχήμα 1). Το 45% των καταναλωτών (σχήμα 4) δηλώνει άλλωστε ότι εν γνώσει του επισκέπτεται περισσότερα καταστήματα για σύγκριση τιμών και αγορές. Παράλληλα ένα σημαντικό ποσοστό καταναλωτών 60% (σχήμα 4) είναι πιστό σε κάποιο συγκεκριμένο κατάστημα και το χρησιμοποιεί προκειμένου να κάνει πιο εύκολα και άνετα τις αγορές του.
Όπως προαναφέρθηκε αυτή η αυξημένη επισκεψιμότητα σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό και με τη έντονη αύξηση των προσφορών και παρεχόμενων εκπτώσεων στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ. Πλέον οι καταναλωτές «κυνηγούν» πολύ περισσότερο τις προσφορές και έχουν σαφή εικόνα για το πόσα χρήματα εξοικονομούν πραγματοποιώντας «έξυπνες αγορές». Σημειώνεται ότι οι καταναλωτές θεωρούν ότι εξοικονομούν κατά μέσο όρο μέσω των προσφορών/κουπονιών/δωροεπιαγών που προφέρουν οι αλυσίδες σουπερμάρκετ και προμηθευτές των προϊόντων 11.2% της αξίας των αγορών τους, με 1 στους 5 καταναλωτές να εξοικονομεί πάνω από 20% και 1 στους 5 τουλάχιστον 20%.
Όπως φαίνεται στο σχήμα 3 η πλειοψηφία των καταναλωτών 60% επισκέπτεται το Σουπερμάρκετ μεν για να ικανοποιήσει τις εβδομαδιαίες της ανάγκες σε προϊόντα, αλλά πλέον το 50% είναι στοχευμένες επισκέψεις, 20% επισκέπτεται το κατάστημα συγκεκριμένα για να αγοράσει μία προσφορά που είδε, ενώ το 30% των καταναλωτών θα ξεκινήσει την επίσκεψη στο σουπερμάρκετ με αφορμή την έκτακτη ανάγκη για κάποιο προϊόν, ενώ άλλοι λόγοι επίσκεψης περιλαμβάνουν την αγορά έτοιμου φαγητού ή καφέ, την πληρωμή λογαριασμών κ.α.
Ένα σημαντικό επίσης ποσοστό 12% θεωρεί επίσης την επίσκεψη στο σουπερμάρκετ ευκαιρία για βόλτα-διασκέδαση, άλλωστε η πλειοψηφία του κοινού σε ποσοστό 62% θεωρεί την επίσκεψη στο σουπερμάρκετ αγαπημένη οικογενειακή συνήθεια. Παράλληλα το 64% των καταναλωτών (σχήμα 4) επιλέγει το κατάστημα που θα επισκεφθεί με βάση τις προσφορές και εκπτώσεις του καταστήματος.
Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι η δαπάνη των νοικοκυριών δεν σχετίζεται αναλογικά με τον αριθμό επισκέψεων. Δηλαδή δεν σημαίνει ότι όσο πιο πολλές επισκέψεις κάνει ο καταναλωτής στο σουπερμάρκετ ή στα διάφορα σημεία πώλησης, τόσο περισσότερο αγοράζει, επιβεβαιώνοντας έτσι και τη συσχέτιση περισσότερων επισκέψεων με τις «έξυπνες αγορές».
